Yoga là gì? Ý nghĩa nguyên thủy của Yoga
Ngày nay, cùng với sự tăng lên về nhu cầu bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần, có rất nhiều phương pháp tập luyện với đủ mọi loại bài tập đến từ nhiều nơi khác nhau trên thế giới. Phổ biến hơn cả, chúng ta có gym và Yoga. Từ ‘Yoga’ đã trở nên quá đỗi quen thuộc nhưng đâu mới là định nghĩa đúng về Yoga? Yoga có liên hệ như thế nào đến chúng ta? Mời bạn đọc đi qua 5 quan điểm về Yoga từ Sadhguru để phá bỏ những hiểu lầm lâu nay và đưa chúng ta trở về bản chất nguyên thủy của Yoga.
1- Yoga là sự hợp nhất
Sadhguru: Khi nói đến “Yoga”, mọi người sẽ nghĩ ngay đến một bộ môn chuyên thể hiện những tư thế thể dục vặn vẹo khó khăn chỉ dành cho những người có cơ thể dẻo dai. Đây là một quan niệm rất lệch lạc về Yoga. Yoga không phải là bạn vặn xoắn cơ thể hay nín thở. Đó là một công nghệ giúp bạn trải nghiệm cuộc sống một cách thực tế và tự nhiên nhất.
Từ “Yoga” dịch ra có nghĩa là “Sự hợp nhất”.
Khi bạn đang xem bài viết này, suy nghĩ, cảm nhận và trải nghiệm của bạn về chính mình rất mạnh mẽ. Bạn ở đây với tư cách một cá thể riêng biệt. Nhưng bạn biết đó, bạn đang hít khí oxy được thở ra từ cây cối xung quanh, khi bạn thở ra, cây cối lại hít CO2 từ bạn vào. Nói cách khác, bạn không thể thở nếu không có sự quang hợp của cây, bạn chỉ đang thực hiện một nửa quá trình hô hấp, và cây cối đang giúp bạn một nửa còn lại. Chỉ mỗi hơi thở sao? Không đâu. Ngày nay, vật lý hiện đại đã chứng minh cho bạn thấy rằng khi bạn đang xem bài viết này, tất cả hạt hạ nguyên tử cấu thành nên cơ thể bạn luôn chuyển động không ngừng. Nếu sự vận hành này dừng lại, bạn sẽ không còn tồn tại. Yoga nghĩa là nhận thức về sự hợp nhất của sự tồn tại này hoàn toàn bằng trải nghệm.
Khoa học hiện đại đã chứng minh cho bạn thấy rằng toàn bộ thực tại này từ vi mô tới vĩ mô đều là năng lượng. Các tôn giáo trên thế giới từ lâu đã nói rằng Thượng đế ở khắp mọi nơi. Dù bạn nói “Thượng đế ở khắp mọi nơi” hay bạn nói “Mọi thứ đều là năng lượng”, hai điều đó là tương tự nhau. Chỉ là các nhà khoa học chưa bao giờ trải nghiệm điều này - họ phát hiện ra nó thông qua các logic và các phép tính, người theo tôn giáo cũng vậy - họ tin điều đó vì họ tin vào những thứ đã đọc trong kinh sách hoặc nghe từ những buổi thuyết pháp.
Còn nếu bạn cứng rắn đến mức không dễ dàng chấp nhận kết quả từ những suy luận hoặc hệ thống niềm tin, thì bạn là một Yogi. Khi bạn chứng kiến tất cả những điều đó thực đến mức không khác gì bạn đang trải nghiệm việc mình có năm ngón tay, khi đó chúng tôi nói bạn đang ở trong Yoga.
2- Yoga là con đường trọn vẹn
Ý nghĩa của Yoga là hướng tới một thực tế nơi mà người ta được trải nghiệm bản chất tối thượng của sự tồn tại và cách thức nó được tạo ra. Về cơ bản, theo truyền thống, khi chúng ta gắn từ “Yoga” vào bất cứ thứ gì, thì điều đó đã hoàn chỉnh. Chúng ta nói “Hatha Yoga” nhưng sẽ không nói “Asana Yoga”.
Nếu đó là một bài thực hành hoặc bài tập đơn giản, bạn có thể tiếp cận theo một cách duy nhất. Nhưng nếu đó là một loại hình nghệ thuật hoặc chỉ là giải trí, nó sẽ bị hiểu khác đi. Ngày nay, người ta nói “Yoga giải trí”, “Yoga sức khỏe” hoặc gọi nó là một loại hình nghệ thuật. Họ nghĩ rằng họ đang phục vụ Yoga cho mọi người như một loại hình nghệ thuật. Không phải như thế, khi bạn dùng từ “Yoga”, bản thân nó đã hoàn chỉnh và đầy đủ ý nghĩa.
3- Yoga là phá bỏ sự lặp đi lặp lại
Thế giới vật chất là một tập hợp của các chu kỳ. Các hành tinh đang quay quanh mặt trời, hệ mặt trời đang chuyển động và mọi thứ trong thiên hà và vũ trụ đều có tính chu kỳ. Bạn càng đồng nhất với hệ thống vật lý của mình thì bạn càng có tính chu kỳ. Những trải nghiệm và quá trình sống của bạn trở thành một vòng tuần hoàn khép kín. Nếu bạn quan sát đủ cẩn thận, ngay cả những tình huống bạn gặp phải trong cuộc sống đang lặp đi lặp lại.
Hãy tưởng tượng nếu bạn đang đi trên một đường tròn, bạn sẽ có cảm giác mình đang đi tới đâu đó, nhưng thực sự bạn đang bước lại trên những điểm bạn đã đi qua, bạn đi rồi lại đi lẩn quẩn. Yoga mở đường tròn ấy và kéo nó thành một đường thẳng, khi đó bạn sẽ đi qua những điểm kia một lần và mãi mãi - không còn vòng tròn nào nữa. Có thể nhiều bạn đã thử nghiệm và nhận thấy. Giả sử bạn có thể đã thực hành sadhana (các bài thực hành yoga) được vài năm. Nếu bạn dừng sadhana trong ba tháng, bạn sẽ thấy rất nhiều thói quen khi xưa bạn từng có đã biến mất từ lúc nào, nay đột nhiên trở lại ào ào, nói cách khác bạn đã quay về làm con người trước đây.
Những thói quen này sẽ đột ngột quay trở lại nếu bạn phá bỏ sadhana, bởi vì bản năng sẽ không buông tha bạn dễ dàng như vậy. Bạn phải thoát khỏi những thói quen đó, chỉ có con đường duy nhất là thoát khỏi chúng, nếu không bạn phải vui vẻ quay lại và bước đi trong vòng tròn đó. Nếu bạn không nhận ra, nếu tầm nhìn của bạn quá nhỏ, bạn sẽ nghĩ bạn đang đi trên đường thằng. Nếu bạn phóng ra xa để nhìn thấy toàn bộ vòng tròn mà bạn đang đi, nó trông giống như một rạp xiếc. Bạn muốn tiếp tục hay tìm cách thoát khỏi nó?
4- Yoga là thoát khỏi những ký ức
Bạn mắc kẹt trong các chu kỳ lặp đi lặp lại vì có nhiều loại ký ức khác nhau trong bạn. Có một khối lượng lớn ký ức – ký ức di truyền, ký ức tiến hóa, ký ức nguyên tố, ký ức nguyên tử, ký ức nghiệp, ... Không có những ký ức, cơ thể bạn thậm chí sẽ không có hình dạng. Có cả tỷ người trên hành tinh này, và mọi người đều có hai chân, hai tay, hai mắt. Khi bạn còn trong bụng mẹ, cơ thể bạn biết rằng nó phải mang hình dạng như vậy. Nếu không có ký ức, chúng ta không biết chúng ta là hình dạng nào.
Bạn đã giữ được hình dạng vật lý của mình như hiện tại nhờ vào ký ức. Ký ức luôn có nghĩa là những thứ đã xảy ra. Nếu bạn xem phim, bạn sẽ choáng ngợp những thước phim ấy sinh động còn hơn cả thực tế. Nó thực hơn cả thực tế vì nó quá cường điệu. Nhưng toàn bộ chỉ là ký ức đang được tua lại. Dưới dạng phim, dạng kỹ thuật số hoặc bất kỳ cách nào, nhưng đó chỉ là ký ức được phát lại. Nếu bạn của hiện tại chỉ là một tập hợp của các ký ức và chúng đang quyết định bản chất con người bạn, điều đó có nghĩa là bạn luôn ở trong quá khứ. Chẳng có cuộc sống thực tế nào cả, tất cả chỉ là trò chơi của các ký ức.
Ngay cả những suy nghĩ, cảm xúc, sự ràng buộc của bạn về điều bạn thích, điều bạn không thích, người bạn yêu, người bạn không yêu, tất cả đều được hình thành bằng ký ức. Nó đã là quá khứ rồi. Hôm nay bạn yêu ai đó vì bạn nhớ lại rằng hôm qua bạn cũng yêu họ. Tương tự với việc bạn ghét ai đó. Nếu bạn đang cố gắng sống với những thứ đã qua, bạn sẽ bỏ lỡ những thứ đang xảy ra trong hiện tại.
Yoga có nghĩa là giải phóng bản thân khỏi những thông tin quyết định bạn là ai ngay lúc này. Thông tin quyết định màu da và ngoại hình sẽ không quyết định cách bạn suy nghĩ, cảm nhận và trải nghiệm cuộc sống của mình. Nếu những thông tin đó không quyết định được bạn như thế nào ngay lúc này, thì bạn đang ở trong Yoga.
Sadhana vào mỗi buổi sáng nhằm mục đích dần dần tạo khoảng cách với các ký ức đó. Bạn không cần xóa bỏ nó. Nếu bạn xóa bỏ nó, bạn sẽ lại làm những điều ngu ngốc tương tự một lần nữa. Cuộc sống của bạn càng khó chịu thì bạn càng không bao giờ nên quên. Đây không phải là về sự quên lãng, mà là về khả năng mang theo nó.
Hôm nay bạn có những chiếc thẻ nhớ. Nếu tất cả được cắm liên tục và tất cả đều đang phát, bạn sẽ phát điên lên. Nhưng nếu bạn nhét nó vào máy tính khi bạn muốn hoặc bỏ nó vào túi – điều này tốt, không vấn đề gì. Ký ức vẫn còn đó nhưng không bắt buộc phải hoạt động trong bạn. Khi bạn muốn, bạn có thể kích hoạt nó một cách có ý thức; bằng không bạn có thể để nó sang một bên và nó nằm đó. Một khi sự tự do đó đến, trí nhớ không còn là vấn đề nữa. Nhưng hiện tại trí nhớ đang có vấn đề vì nó luôn hoạt động. Những điều thích và không thích của ngày hôm qua đang quyết định bạn là ai của ngày hôm nay. Nó sẽ không cho phép bạn trải nghiệm cái gì là ngày hôm nay, nó sẽ không cho phép bạn bất kì nhận thức nào về cuộc sống.
5- Yoga là công nghệ chuyển đổi
Mọi thứ con người có thể làm về cơ bản đều là về những biểu hiện con người họ. Có người hát một bài hát, có người nhảy múa, có người viết sách, có người vẽ tranh. Bạn có thể nhận thức được điều đó hoặc không, nhưng mọi điều bạn nói và làm về cơ bản đều thể hiện con người bạn.
Yoga hoàn toàn trái ngược với điều này bởi vì nó không phải là việc thể hiện bạn là ai; mà đó là việc định hình bạn là ai; đó là về việc thay đổi những nguyên tắc cơ bản nhất của sự tồn tại của một người. Ngày nay có bằng những chứng khoa học và y học đáng kể cho thấy rằng những nguyên tắc cơ bản nhất về hoạt động của não, các chất hóa học và thậm chí cả nội dung di truyền của bạn có thể được thay đổi bằng cách thực hành các hệ thống Yoga khác nhau. Điều này không cần phải xác nhận vì chúng tôi đã luôn chứng kiến điều này nhưng ngày nay đã có dữ liệu khoa học chứng minh điều này.
Nếu bạn tìm thấy sự thể hiện đầy đủ thông qua bất kỳ hoạt động cụ thể nào, nó cũng có thể khiến bạn được thay đổi phần nào. Nếu bạn nấu ăn, ca hát hoặc nhảy múa bằng cả trái tim, sự biến đổi nào đó có thể xảy ra. Đó chỉ là một tác động nhất định đang xảy ra do sự tham gia tuyệt đối vào một hoạt động cụ thể, nhưng về cơ bản, hoạt động đó về bản chất là sự biểu hiện bạn là ai, chứ không phải xác định bản chất của bạn. Nhưng Yoga không phải là một sự thể hiện, nó là một công nghệ mà qua đó bạn có thể thay đổi hình dáng con người bạn - theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng.
Những nhầm lẫn tai hại về Yoga
1- Yoga là triết lý sống
Ngày nay, mọi người luôn bày tỏ những quan niệm, triết lý và hệ tư tưởng của riêng mình. Không ai sẵn sàng nhìn cuộc sống như nó vốn là, bởi đâu đó con người quá say mê với logic và trí tuệ của chính mình. Bạn đang có những khái niệm về vũ trụ bởi vì ở đâu đó bạn nghĩ rằng toàn bộ vũ trụ đã tràn vào não bạn. Bạn và tôi ở đây thật nhỏ bé; chúng ta giống như những hạt bụi. Nếu chúng ta bốc hơi ngay bây giờ, sẽ không có gì thay đổi. Một vài người xung quanh chúng ta sẽ khóc và quên chúng ta sau ba ngày. Mọi thứ rồi sẽ ổn thôi.
Chúng ta cần hiểu bối cảnh về việc chúng ta là ai không phải là một khái niệm. Bạn là ai mà nghĩ mình có thể định nghĩa về vũ trụ này? Bạn là một hạt bụi siêu nhỏ. Chỉ cần cảm nhận một chút về điều này bạn sẽ thấy thật tuyệt vời.
Trong toàn bộ hệ thống Yoga – không có khái niệm, triết lý, hệ tư tưởng hay hệ thống niềm tin – chỉ có những phương pháp nâng cao nhận thức của bạn bởi vì chỉ những gì bạn cảm nhận là có thật, phần còn lại chỉ là trí tưởng tượng trong đầu bạn.
2- Yoga là sự tạo dáng
Nhìn chung, đối với hầu hết mọi người trên thế giới ngày nay, Yoga có nghĩa là asana (tư thế). Asana chỉ là một khía cạnh nhỏ của việc chuẩn bị tiến vào Yoga. Yoga không phải là một phương pháp luyện tập, một hành động cụ thể hay một tư thế - nó là một cách tồn tại. Khi một người bắt đầu trải nghiệm mọi thứ như một phần của chính họ, họ đang ở trong Yoga. Về mặt trí tuệ, dù chúng ta có nói gì về Yoga thì nhiều nhất nó chỉ có thể khiến bạn tò mò muốn biết thêm về nó hoặc truyền cảm hứng cho bạn bước đi trên con đường Yoga. Chúng ta không bao giờ có thể nói Yoga là gì bằng lời, nhưng nếu một người sẵn lòng thì việc trải nghiệm Yoga là điều hoàn toàn có thể.
3- Yoga là chuỗi bài tập thể dục
Mọi người ban đầu có thể đến với Yoga vì nó mang lại nhiều lợi ích sức khỏe và là cách để thoát khỏi căng thẳng. Chắc chắn có những lợi ích về thể chất và tinh thần. Người ta có thể trải nghiệm rõ rệt sự bình yên, vui vẻ và khỏe mạnh. Và có rất nhiều người đã khỏi bệnh mãn tính một cách kỳ diệu. Nhưng đó không phải là bản chất cốt lõi của Yoga. Mục tiêu cơ bản của Yoga là làm cho trải nghiệm cuộc sống của bạn trở nên rộng lớn và toàn diện đến mức thay vì trở thành một cá nhân, bạn trở thành tất cả. Bạn sẽ thấy nó sẽ mang lại kết quả phi thường.
Khi những khía cạnh vật lý của Yoga lần đầu tiên được truyền cho bạn, nó giải thích về cách sắp xếp hệ thống con người bạn theo các dạng hình học vũ trụ. Nếu bạn căn chỉnh nó một cách hoàn hảo, tất cả sự ma sát sẽ được loại bỏ. Sự ma sát ở bên trong có nghĩa là bạn đang chống lại chính mình; bạn là một vấn đề của chính bạn. Khi chính bạn là một vấn đề, bạn có thể giải quyết vấn đề nào khác? Mọi thứ đều căng thẳng. Khi bạn tham gia nhiều hoạt động hơn trong cuộc sống, những thách thức sẽ nhân lên vô tận. Đó là lý do tại sao cơ thể, tâm trí, cảm xúc và năng lượng của bạn phải phục vụ bạn chứ không phải là trở ngại trong cuộc sống của bạn.
Nếu bốn điều này được căn chỉnh hợp lý, đột nhiên cơ thể và tâm trí này có thể làm được những điều mà bạn chưa từng nghĩ là có thể trong những giấc mơ điên rồ nhất. Mọi người sẽ nghĩ bạn là siêu nhân. Cho dù đó là công việc kinh doanh, gia đình, tình yêu hay chiến tranh, bạn sẽ thực hiện nó với mức độ hiệu quả và năng lực nhất định. Điều này là do theo cách thiết yếu nhất, bằng cách nào đó, dù có ý thức hay vô thức, bạn đã tìm thấy hình học của sự tồn tại.
Bài viết này được dịch bởi các tình nguyện viên. Chúng tôi cố gắng truyền tải sự thông thái của Sadhguru đến khán giả nói tiếng Việt theo sự hiểu biết tốt nhất của chúng tôi, truyền đạt ý nghĩa của những gì đã nói gần với bản gốc nhất có thể. Nhưng việc phiên dịch trí tuệ của một bậc thông thái không phải là một việc dễ dàng. Chúng tôi xin lỗi vì bất kỳ lỗi dịch thuật nào có thể xảy ra.
Xem bài viết gốc tại: https://isha.sadhguru.org/yoga/new-to-yoga/what-is-yoga/
